کد مطلب:133 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:371

احکام حـجّ
مسأله 2104 ـ حج: زیارت كردن خانه خدا و انجام اعمالی است كه دستور داده اند در آنجا بجا آورده شود و در تمام عمر بر كسی كه شرایط زیر را دارا باشد، یك مرتبه واجب می شود.

اوّل: بالغ باشد.

دوّم: عاقل و آزاد باشد.

سوّم: بواسطه حجّ مجبور نشود كار حرامی كه اهمیتش در شرع از حج بیشتر است انجام دهد یا عمل واجبی را كه از حجّ مهمتر است ترك كند.

چهارم: مستطیع باشد، و مستطیع بودن به چند چیز است:

اوّل: آنكه توشه راه و چیزهایی را كه بر حسب حالش در سفر به آن محتاج است و در كتابهای مفصّل گفته شده دارا باشد، و نیز مالی كه بتواند بلیط سفر یا وسیله سفر را تهیّه كند داشته باشد.

دوّم: سلامت مزاج و توانایی آن را داشته باشد كه بتواند مكّه رود و حج را بجا آورد.

سوّم: در راه مانعی از رفتن نباشد و اگر راه بسته است یا انسان بترسد كه در راه جان او از بین برود حجّ بر او واجب نیست ولی اگر از راه دیگری بتواند برود اگر چه دورتر باشد در صورتی كه مشقّت زیاد نداشته باشد و خیلی غیر متعارف نباشد باید از آن راه برود.

چهارم: بقدر بجا آوردن اعمال حج وقت داشته باشد.

پنجم: مخارج كسانی را كه خرجی آنان بر او واجب است مثل زن و بچّه و مخارج



[334]

كسانی را كه مردم خرجی دادن به آنها را لازم می دانند داشته باشد.

ششم: بعد از برگشتن كسب یا زراعت یا عایدی ملك یا راه دیگری برای معاش خود داشته باشد كه مجبور نشود بزحمت زندگی كند.

مسأله 2105 ـ كسی كه بدون خانه ملكی رفع احتیاجش نمی شود، وقتی حج بر او واجب است كه پول خانه را هم داشته باشد.

مسأله 2106 ـ زنی كه می تواند به مكّه برود، اگر بعد از برگشتن از خود مالی نداشته باشد و شوهرش هم فقیر باشد و خرجی او را ندهد و ناچار شود كه به سختی زندگی كند، حج بر او واجب نیست.

مسأله 2107 ـ اگر كسی توشه راه و وسیله سفر نداشته باشد و دیگری بگوید حجّ برو من خرج تو و عیالات تو را در موقعی كه در سفر حج هستی می دهم، حجّ بر او واجب می شود.

مسأله 2108 ـ اگر خرجی رفتن و برگشتن و خرجی عیالات كسی را در مدّتی كه مكّه می رود و بر می گردد به او ببخشند و با او شرط كنند كه حج كند، اگر چه قرض داشته باشد و در موقع برگشتن هم مالی كه بتواند با آن زندگی كند نداشته باشد باید قبول نماید و حج بر او واجب می شود.

مسأله 2109 ـ اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات كسی را در مدّتی كه مكّه می رود و بر می گردد به او بدهند و بگویند: حج برو، ولی ملك او نكنند، حج بر او واجب می شود.

مسأله 2110 ـ اگر مقداری مال كه برای حج كافی است به كسی بدهند و با او شرط كنند كه در راه مكّه خدمت كسی كه مال را داده بنماید، حج بر او واجب نمی شود ولی اگر قبول كند و خدمت، منافات با انجام مناسك حج نداشته باشد حجّ واجب می شود.

مسأله 2111 ـ اگر مقداری مال به كسی بدهند و حج بر واجب شود، چنانچه حج نماید، هر چند بعداً مالی از خود پیدا كند، دیگر حج بر او واجب نیست.

مسأله 2112 ـ اگر برای تجارت یا كار دیگری به جدّه برود و آنجا مالی بدست آورد كه اگر بخواهد از آنجا به مكّه رود مستطیع باشد و سایر شرایط را دارا باشد باید حج كند و در صورتی كه حج نماید، اگر چه بعداً مالی پیدا كند كه بتواند از وطن خود به مكه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.

مسأله 2113 ـ اگر انسان اجیر شود كه مباشرةً از طرف كس دیگر حج كند، چنانچه



[335]

خودش نتواند برود و بخواهد دیگری را از طرف خودش بفرستد باید از كسی كه او را اجیر كرده اجازه بگیرد.

مسأله 2114 ـ اگر كسی مستطیع شود و مكه نرود و فقیر شود و استطاعتش از دست برود باید به هر طریق كه می تواند حج را بجا آورد، ولو با قرض گرفتن یا اجیر شدن باشد و اگر رفتن به حج مستلزم مشقّت و حرج باشد باز بنابر احتیاط واجب باید به حجّ برود.

مسأله 2115 ـ اگر در سال اولی كه مستطیع شده بدون سستی و تأخیر به مكّه رود و در وقت معیّنی كه دستور داده اند به عرفات و مشعر الحرام نرسد چنانچه در سالهای بعد مستطیع نشود حج بر او واجب نیست ولی چنانچه از سالهای پیش مستطیع بوده و نرفته به هر طریق كه می تواند باید حج بجا آورد.

مسأله 2116 ـ اگر در سال اولی كه مستطیع شده حج نكند و بعد بواسطه پیری یا مرض و ناتوانی نتواند حج نماید و نا امید باشد از اینكه بعداً خودش حج كند، باید دیگری را از طرف خود بفرستد تا برایش حج انجام دهد بلكه اگر در سال اوّلی كه به قدر رفتن حج مال پیدا كرده، بواسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حجّ كند احتیاط مستحب آن است كه كسی را از طرف خود بفرستد كه حجّ نماید.

مسأله 2117 ـ كسی كه از طرف دیگری برای حج اجیر شده، باید طواف نساء را از طرف او بجا آورد و اگر بجا نیاورد، زن بر آن اجیر حرام می شود.

مسأله 2118 ـ اگر طواف نساء را درست بجا نیاورد یا فراموش كند، چنانچه بعد از چند روز یادش بیاید و از بین راه برگردد و بجا آورد، صحیح است.